İşletme açısından ortaya çıkarılan ürün veya hizmetin gerçek pazarda yerini alması önemlidir. Satışa çıkarılan ürünün pazarlama aşamalarına dikkat etmelisiniz. Pazarlama sürecinde, ürün ve hizmetinizi etkili yöntemlerle pazarlamak istiyorsanız pazarlama karması elemanlarına dikkat etmeniz gerekmektedir. Pazarlama karması elemanları, pazarlama alanının en temel ve en önemli faktörlerini oluşturur. Pazarlamanın 4P’si olarak bilinen bu elemanlar ürün, fiyat, yer ve tutundurmadır. Bunların yanında zamanla insan, fiziksel olanaklar ve süreç elemanları da eklenmiştir. Birçok insan ve başarılı marka, pazarlamanın karması elemanlarını kullanarak başarılı bir şekilde ürünlerini pazarlamaktadır. Pazarlama karması elemanları geliştirilerek pazarladığınız ürüne entegre edilirse başarıya ulaşmanız daha kolay olur. Sizler için pazarlamanın karması olan elemanları derledik ve bilgiler verdik.
Pazarlama Karması Elemanları Nasıl Kullanılır?
Pazarlama karması elemanları, müşterilerin ürünlerinizle buluşmasından başlayarak satın aldıktan sonraki süreçte bile işlemeye devam ederler ve sadık müşteriler kazanmanıza yardımcı olurlar. Çünkü ürün satmak önemli olduğu kadar sadık müşterilere sahip olmanız da önemlidir.
1. Ürün (veya Hizmet)
Müşteriler için en önemli kriter, ürün veya hizmetin onlar için nasıl yararlı olabileceğidir. Ürün, çeşitli ham maddelerin bir araya getirilmesi ve işlenmesi sonucu bir araya gelen ticari eşyalardır. Bu yüzden pazarlamak istediğiniz ürünleri olabildiğince yararlı ve kullanışlı bir hale getirmeye öncelik vermelisiniz. Bir ürünün tasarımı, fiziksel ve kimyasal özellikleri bu ürünün pazarlama stratejisinin belirlenmesinde rol oynar. Çünkü ürününüzün kalitesi, özellikleri, seçenekleri, tasarımı gibi noktalar ürünün başarılı bir şekilde pazarlanabilmesi için oldukça önemlidir. Ürününüzü kendiniz veya çevrenizdekiler kullanırken aldığınız önerilere göre ürününüzü optimize edebilirsiniz. Aynı zamanda hedef kitlenizin ihtiyaçlarını karşılayan, ürününüz hakkında bilgilendirici bir içerik oluşturarak ürününüzü öne çıkartabilirsiniz. Mutlu müşterilerinizi paylaşarak, başkalarına markanızın takdir gördüğünü gösterin. Çünkü bu davranış hedef kitlenizi harekete geçirir ve ürününüze olan güven artar.
Ürün pazarlama kararları verilirken ayrıntılı bir şekilde birçok soru sorulabilir. İşte en önemlilerinden birkaçı:
- Ürününüz neyi karşılar?
- Hangi sorunu çözer veya müşterinin hangi sorunun üstesinden gelmesine yardımcı olur?
- Diğer bir deyişle, müşteri ürününüzü kullanarak ne kazanacaktır?
- Ürününüz ona nasıl fayda sağlayacaktır?
- Ürün, müşterinizin ihtiyaçlarını karşılamasına yardımcı olan hangi özelliklere sahiptir?
- Ürününüzün rekabet avantajı nedir?
- Ürününüzün rakiplerinizden farkı nedir?
- Müşteri neden rakiplerinizin ürünü yerine sizin ürününüzü satın almalıdır?
2. Fiyat
Bir ürün ortaya çıkarttıysanız ve bu ürünü pazarlayacaksanız yapmanız gereken ikinci adım ürünün fiyatını belirlemektir. Ürününüzün fiyatlandırma modeli pazarlamanızın başarılı olabilmesi için önemli faktörlerden bir tanesidir. Tabii ki bir ürünün fiyatının belirlenmesinde birçok faktör rol oynar ancak bunlardan en önemlisi üretim maliyetidir. Bu analize göre fiyat belirlenmektedir. Öncelikle piyasadaki benzer ürünlerin fiyatlarını araştırarak başlayabilirsiniz. Belirlediğiniz hedef kitlesinin alım gücü de ürününüzün fiyatını belirlemede önemli rol oynayacak. Ürününüzü rakiplerinize benzer bir şekilde fiyatlandıracaksanız, diğer markaların sahip olmadığı özelliklere ve fırsatlara dikkat çekmelisiniz. Bu noktalara dikkat çekmeniz, hedef kitlenizin sizi seçme olasılığını arttıracaktır. Eğer fiyatı rakiplerinizin fiyatına göre daha yüksek belirleyecekseniz daha kaliteli bir ürün ve teklif olduğunu gösterin. Kalabalık bir pazara ilk girişinizde ürünlerinizin fiyatlarını rakiplerinizin fiyatlarına göre daha düşük tutarak tüketicileri çekebilirsiniz. Asıl önemli olan ise fiyatlandırma stratejinizi belirlerken hedefinizi ve belirlediğiniz fiyatın pazarlama stratejilerinizin geri kalanı ile nasıl çalışacağını ön görmelisiniz.
Ürününüzü hangi fiyata ayarlayacağınızı düşünürken, müşterinizin ürününüzdeki değeri algılaması gerektiğini ve bunun yalnızca fiyat üzerinden müşteri kazanılamayacağı anlamına geldiğini unutmayın. Ürün fiyatı belirlemeye çalışırken şu soruları göz önünde bulundurmak gerekir:
- Rakipleriniz ürünü ne kadar satıyor?
- Rekabetçi bir piyasa fiyatı belirleyip sürdürebiliyor musunuz?
- Fiyatınız rakiplerinize kıyasla nasıl olacak?
- İndirimler veya satın alma avantajları sunacak mısınız?
- Bir sadakat programı veya ödül programı sunacak mısınız?
- Ürününüz birden fazla fiyat noktasında mı sunulacak? Öyleyse neden?
- Ürününüz için belirleyebileceğiniz ve yine de ihtiyacınız olan kar marjını koruyabileceğiniz en düşük fiyat nedir?
Fiyat, tüketicilerin bir ürün için ödediği maliyettir. Pazarlamacılar, fiyatı ürünün gerçek ve algılanan değerine bağlamalı, ancak aynı zamanda tedarik maliyetlerini, dönemsel indirimleri ve rakiplerin fiyatlarını da göz önünde bulundurmalıdır. Bazı durumlarda, pazarlama yöneticileri, ürüne lüks görünümü vermek için fiyatı artırabilir. Alternatif olarak da, daha fazla tüketicinin ürünü deneyebilmesi için fiyatı düşürebilirler. Bir başka önemli nokta da; pazarlamacıların, indirim yapmanın ne zaman uygun olduğunu belirlemesi gerekir.
3. Tutundurma (Promosyon)
Halkın en çok dahil olduğu pazarlama karması elemanları arasında tutundurma yer almaktadır. Ürün veya hizmetin hedeflediğiniz pazara tanıtılması için yapılması gerek tutundurma faaliyetlerini içerir. Tutundurmada içerik pazarlaması, televizyon, planlı indirimler, sosyal medya stratejileri, e-posta pazarlaması, görüntülü yapılan reklamlar, arama motoru pazarlaması gibi birçok strateji kullanılır. Pazara çıkan bir ürün doğru fiyatlandırılmış olmasına rağmen istenilen performansı sergileyemeyebilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta tutundurma çalışmasının iyi yürütülüp yürütülmediğidir. Birçok tutundurma kanalı ve tüm pazarlama karması elemanı ile bir araya gelir. Bu yüzden mevcut olan ve hedef kitlenizin kullandığı tüm kanalları bildiğinizden ve kullandığınızdan emin olmalısınız. Tutundurma tek yönlü değildir. Müşterilerinizin ilgi alanlarına dikkat etmeniz, ihtiyaç ve çözüm gerektiren durumlarda onlarla iletişim kurabilmeniz önemlidir. Müşterilerinizin davranışlarının farkında olup iyi takip ederseniz tutundurma stratejisinde başarıyı yakalayabilirsiniz. Hedef kitleniz hangi sosyal kanalları daha çok tercih ediyorsa, o kanallarda reklamlar verebilirsiniz. Hedef kitleniz ürünlerinizi daha fazla görür ve ürünü fark eder.
Ürününüzü nasıl tanıtacağınızı düşünürken sorulması gereken sorular şunlardır;
- Pazarlama mesajınızı potansiyel müşterinize hangi yollarla ulaştıracaksınız? Örneğin; doğrudan posta, reklam panoları, web, sosyal medya vb. kullanacak mısınız?
- Ürününüzü tanıtmaya ne zaman başlayacaksınız ve o sırada onu tanıtmanızın nedeni nedir?
- Ürünü piyasaya sürülmeden kaç ay önce tanıtacaksınız?
- Ürün mevsimlik mi? Eğer öyleyse, bu onu ne zaman, nerede ve nasıl tanıtacağınızı nasıl etkileyecek?
Promosyon adımı, reklam, halkla ilişkiler ve promosyon stratejisini içerir. Bir ürünü tanıtmanın amacı, tüketicilere neden ihtiyaç duyduklarını ve bunun için neden belirli bir bedel ödemeleri gerektiğini açıklamaktır.
4. Yer (Dağıtım)
Pazarlama karmasının elemanları arasındaki yer (dağıtım) faktörü önemlidir. Bir ürün ve hizmet sunduğunuzda ana faktörlerden bir tanesinin yer olduğunu fark edeceksiniz. Çünkü bir ürün ürettiğinizde pazara çıkartacaksınız ve tüketicinin ürününüzü bulmasını sağlayacaksınız. Dağıtım sürecinde pazarlamak istediğiniz ürünün doğru yerde ve doğru zamanda tüketiciyle buluşması önemlidir. Burada ürününüzü veya hizmetinizi nerede satacağınıza karar vermeniz gerekir. Ürün ve fiyat bilgilerinizi gösteren bilgiler fiziksel konumun da ötesine geçerek yerleşiminizi bilgilendirecektir. Fiziksel olarak bir mağazada ürün veya hizmet veriyor olsanız da hedef kitlenize internet üzerinden de ulaşmanız önemlidir. Mağazada sattığınız bir ürünü çeşitli kanallarda tanıtarak mağaza bilginizi paylaşabilirsiniz. Ya da kendi yaptığınız ürünler ile sadece internet üzerinden de satış gerçekleştiriyor olabilirsiniz. Bunu yapmanız hem hedef kitlenizin güvenini arttıracaktır hem de sizi bulmaları kolaylaşacaktır. Ancak bunu yapmadan önce fiziksel olarak ulaşılabileceğiniz bir yerde mi satış yapacaksınız, kendi e-ticaret sitenizde mi satış yapacaksınız veya üçüncü taraf pazaryerlerinde mi satış yapacağınıza karar vermelisiniz.
Hizmet Pazarlaması Karması ile Ürün Pazarlaması Karmasının Farkı Nedir?
Şirketlerde, satılabilir faktörler ikiye ayrılır. Bunlar; ürün ve hizmettir. Ürün için pazarlama karması denildiği zaman 4P akla gelmektedir. Hizmet denildiğinde ise 4P kavramına 3P daha eklenerek 7P kavramı devreye girmektedir. Peki, 7P kavramı nedir? 7P kavramının ilk 4P’si ürün pazarlamasında kullanılan geri kalan 3P ‘si ise hizmet pazarlamasında etkin olan pazarlama karmasıdır;
5. İnsan
Pazarlama için insan, her zaman en önemli faktör olmuştur. Bu yüzden hizmet ve pazarlama sektöründe insan planlamasının önemi fark edilmiştir. Bir tek müşteri olarak değerlendirilmeyen ‘insan’ kavramı, bir ürünün pazarlamasında rol oynayan tüm insanları da temsil etmektedir. Çalışanlarınızın veya sizin müşterilere olan davranış şekli, konuşma şekli oldukça önemlidir. Bu yüzden müşteriler ile temasta olan veya reyonda çalışan kişiler oldukça profesyonel seçilmelidir. Mağazanızda veya satış yaptığınız bir pazarlama kanalında satış temsilcinizin tüketiciyle kurduğu iletişim, sunduğu hizmet ve ilgileniş tarzı gibi ayrıntılar pazarlamanızdaki insan kaynağını vurgulamaktadır. Müşteri ile dolaylı olarak bile temas eden birçok insan bu gruba dahildir. Bu konuya dikkat ederek bir insanı işe alacağınız zaman yalnızca satış gücünde ve müşteri hizmetlerinde değil, her düzeyde en iyi yeteneği işe aldığınızdan emin olmalısınız. Pazarlama becerisi gelişmiş veya geliştirebilecek, kurduğunuz işin kültürünü ve marka kişiliğini iyi anlayabilen, gerçek ve sağlam bağlantılar oluşturarak markanıza sadık müşteriler yakalayabilen ve müşteriyi memnun edebilecek insanlar tercih edebilirsiniz.
6. Fiziksel Olanaklar
Son zamanlarda insanlar test edebildikleri, görebildikleri ve dokunabildikleri ürünleri satın almayı tercih etmeye başladılar. Ancak fiziksel kanıt dediğimiz faktörü, sadece denediğini almak olarak ifade etmek pek doğru değildir. Ürününüzü ve mağazanızı kalabalık bir pazarda öne çıkartacak ve hedef kitlenizin ilgisini çekecek noktalar vardır. Öbür markalara göre daha farklı ve iyi bir tasarım, ürünün özelliklerini vurgular ve direk akıllara markayı getirir. Bununla birlikte, müşteriler alışveriş yaptıkları mağazalardan değerli bilgiler almayı sevmektedir. Bu yüzden de verdiğiniz hizmet veya ürününüz hakkında küçük bilgiler verebilirsiniz. Daha fazla değer katarak ve müşterilerinizin beklentilerini aşarak ekstradan ürünler sunabilirsiniz. Çünkü bu, müşteri memnuniyetini arttıracak ve müşteri geri dönüşünü arttıracaktır. Diğer yandan, mağazanız varsa, mağazanızın dekorları, atmosferi, müşteride yarattığı hisler, ışıklandırma, mağaza kokusu, müzikler ve iç tasarım da fiziksel olanaklara dahildir. Çünkü mağaza ortamının insanlarda yarattığı etki önemlidir ve dikkat edilmesi gerekir. Birçok başarılı marka, mağazasını profesyonelce tasarlıyor ve müşteriyi etkileyecek şekilde dizayn ediyor.
7. Süreç
Pazarlama adımlarının düzenli bir şekilde yönetilmesinden ve kontrol edilmesi süreç yönetimi ile gerçekleşir. Bu yüzden süreç faktörü başarınızın en önemli anahtarıdır. Hizmet süreci olarak adlandırabileceğimiz bu faktör, bir hizmetin müşteriye ulaştırılma yolu diye tanımlanabilmektedir. Dijital pazarlamanın gelişmesi ile süreç faktörü daha da üstünde durulması gereken bir nokta olmuştur. Bir ürün satılırken ve satıldıktan sonra müşteri ilişkisinin sürdürülebilir olması ve müşterinin sadakatini yakalayabilmek için süreç yönetimini iyi ayarlamalısınız. Müşteri deneyimi ile bağdaşan süreçlere önem vermelisiniz ve bunu yaparken de süreçler ne kadar spesifik olursa siz veya personeliniz o derecede sorunsuz bir şekilde bu noktaları gerçekleştirebilir. Pazarlama süreçlerinde başarıyı sağlamak için pazarlama karması elemanlarını iyi kullanmak önemli. Bu süreci iyi yönetmek için yardım da alabilirsiniz.
Dijital pazarlama ile artık dünyanın öbür ucundaki müşteriye bile ulaşmak oldukça kolaydır. Ancak çoğu insan kolay bir şekilde bunu başaramıyor. İşte bu noktada pazarlamanın karması elemanları devreye girmektedir. Bir ürünün müşterilere satılmasında pazarlamanın karması olan elemanları, stratejik bir şekilde kullanmak önemlidir. Pazarlama karması elemanları ile ilgili ve marka büyütmek ile ilgili detaylı bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
İpek
Çok bilgilendirici olmuş teşekkürler 🤩✨
Ali Yakıpoğlu
Bu yazıda pazarlama süreci ile ilgili çok faydalı bilgilere ulaştım, özellikle her aşamayı ayrıntılı açıklamanız bana çok iyi geldi. Emeğinize sağlık!
Şahap
Pazarlama alanında bilgilendirici bir içerik olmuş, tebrikler.
Nilgun
Sade ve bilgilendiricı, teşekkürler.
Gülgün Dedekorkut
Urunleri pazarlama aşamasında nelere dikkat edecegimi anladım. Teşekkürler. ..
Bahar Kocaman
Çok faydalı bir yazıydı, teşekkür ederim. Bilgilendirici ve detaylıydı.
Batuhan Polat
Pazarlama alanındaki bilgi açlığımı yatıştıran bir yazı. Teşekkürler
Zeynep Eğilmez
Kendi ürünlerimi satarken nelere dikkat etmem gerektiğine dikkat çeken bir yazı. Teşekkürler
Funda
bilgilendirici yazı için teşekkür ederim.
Murat Tatlı
Baştan sona olması pazarlama sürecini açıkladığınız için teşekkürler.