Viral Pazarlama Nedir?
Viral sözcüğünü son dönemde sık sık duyar olduk. Hatta artık Türkçede “viral olmak” diye yeni bir ifade yer alıyor. “Viral olmak” deyimi sosyal medya platformlarında yapılan paylaşımların çok kısa sürede geniş kitlelere ulaştığını ifade etmek için kullanılıyor. Viral pazarlamanın da benzer bir mantığı vardır. Yani buradaki amaç; bu yöntemle yapılan tanıtım çalışmalarının kalabalık bir kitleye çok seri şekilde ulaştırılmasıdır. Peki viral pazarlama yeni bir pazarlama türü müdür? Aslında hayır. Viral pazarlama, geleneksel bir yöntem olan ağızdan ağıza pazarlama (Word of Mouth) tekniğinin teknoloji ve internet kullanımının yaygınlaşması sonucunda dijital ortamda gerçekleşen son halidir. Dolayısıyla bu yöntemin etkisi Instagram, Facebook gibi dijital platformlarda oldukça önemlidir. “Viral” sözcüğünün Türkçe karşılığı “Virütik” ya da “Virüs” olarak bilinir. Yani aslında bir virüse benzetilmiştir. Bu nedenle internet ortamında, sosyal mecralarda paylaştığımız ilgi çekici içeriklerin yayılma hızı, vücudumuza giren bir virüsünün hapşırdığımızda, ya da el sıkıştığımızda çevremizdekilere bulaşmasına ve salgın hastalığa dönüşmesine benzetilmektedir.
Viral Pazarlama Nasıl Yapılır?
Daha önce belirtmiş olduğum ağızdan ağza pazarlamanın bir başka versiyonu olan viral pazarlamadaki amaç, içeriklerin ilgi çekici görsel ya da videolar ile elektronik ortamda insanlar arasında yayılmasını sağlamaktır. Viral reklamlar internet ortamında genellikle video olarak karşımıza çıkar. Ayrıca e-posta yoluyla viral reklam yayılımı da etkili yöntemlerdendir. Viral reklamların içeriğini genel olarak fikirler, mesajlar, şarkılar oluşturmaktadır. Viral reklamların özellikle iki farklı yöntemle yapıldığı görülmektedir. Birinci yöntem son kullanıcı tarafından yapılan viral reklamlardır. Bu tür reklamlara genel olarak video paylaşım sitelerinde rastlarız. Örneğin herhangi bir ürünün kullanıcısı o ürün hakkındaki olumlu veya olumsuz düşüncelerini paylaşmak için bir video çeker. Eğer video başarılıysa hızla yayılmaya başlar. Bir diğer yöntem ise reklamı yapacak olan firmanın kendisi tarafından yaptırılan kampanya çalışmalarıdır. Bu yolu tercih eden marka ve firmalar profesyonel bir ekipten kendileri için bir viral reklam yapmalarını isterler. Ancak bu profesyonel ekibin çekeceği videoyu, amatör biri çekmiş gibi bir kurgulaması önemlidir. Çünkü viral pazarlamanın temelinde doğallık vardır ve daha çok ilgi görür. Fakat elbette Viral reklam için film, video klip gibi profesyonel içeriklerin de hazırlandığı gözlenmektedir. Bunlardan bazılarına birkaç örnek vermek isterim:
E-postalarımıza gelen mesajlar aracılığıyla viral pazarlamayı hayata geçirmiş olan ilk şirket “Hotmail” olmuştur. 1995 yılında kurulan Hotmail, 1996/1997 yıllarında, viral reklam tekniği kullanıp başarılı olmuştur. Atılan tüm e-postaların sonlarına bir yazı yerleştirerek bunu yapmıştır. Yazıda şöyle diyordu “Get your free e-mail at Hotmail” yani “Ücretsiz e-posta hesabınızı Hotmail’den alın” yazısını koymuş böylece e-posta alan herkesin Hotmail ile tanışmasını sağlamıştır. 1997 yılında Hotmail 10 milyon kullanıcıya ulaşmıştır. Aynı yıl Microsoft, Hotmail’i 400 milyon dolara satın almıştır.
Türkiye’de ise ilk viral pazarlama çalışmasını Gittigidiyor.com yapmıştır. Firma, 2008 yılında “Batesmotelpro” isimli eğlenceli videolar çeken gruptan, Sertab Erener’in “Sevdam Ağlıyor” şarkısına yeni sözler yazmasını ve video klip çekmelerini istemiştir. Şarkının içinde geçen sözler Gittigidiyor.com sitesinin faaliyetlerini anlatır şekilde kurgulanmıştır.
Gittigidiyor.com sitesinin bu viral reklamı kadar tanınan ikinci viral çalışma ise Türk Hava Yolları’nın Miles and Smiles için hazırlattığı “İnanılmaz Evlenme Teklifi” olmuştur. Bu viral çalışma da çeşitli video kanallarında izlenme rekorları kırmıştır.
Garanti Bankası 2014 FIBA Kadınlar Dünya Şampiyonası’na katılacak potanın perilerine maç öncesi moral olması için, Kenan Doğulu’nun “Güzeller İçinden” şarkısından bir marş hazırlatmıştır. Ayrıca Kenan Doğulu kılık değiştirerek potanın perilerine bir otobüste sürpriz yapmıştır. Videoyu 4 milyona yakın kişi izlemiştir.
2015 yılı haziran ayında Gençturkcelli kullanıcılara Gençturkcell’den gelen “Konuşmamız Lazım” mesajı da ilk önce sosyal medyada eğlenceli paylaşımların yapılmasını sağladı arkasından da Turkcell’in hazırladığı reklam filmi ile “Konuşmamız Lazım” mesajının nedeni açıklanmış oldu.
Dünyada viral pazarlama çalışmalarına baktığımızda, oldukça ilgi çekici çalışmalar göze çarpmaktadır. Bunlardan bazılarına örnek vermek gerekirse; Avustralyalı paraşütçü ve yüksek atlamacı Felix Baumgartner’ın 2012 yılında, Red Bull sponsorluğunda 39 km yükseklikten atlaması ile ilgili video 38 milyon kişi tarafından izlenmiştir. Baumgartner’ın atlarken üzerine Red Bull tasarımlı bir kıyafet giymiştir. Böylece “Red Bull Kanatlandırır” sloganını insanların zihinlerine kazımayı başarmıştır.
LG’nin iş görüşmesine gelen kişilere yaptığı korkutucu meteor kamera şakası da yaklaşık 18 milyon kez izlenmiştir. Şakada LG televizyonun görüntü kalitesinin ne kadar gerçekçi olduğu eğlenceli bir kurgu ile vurgulanmaya çalışılmıştır.
Tüm bu örneklere ilave olarak, günümüz teknoloji dünyasında artık viral çalışmaların sadece firmalar tarafından hazırlatılan videolar olmadığını kişisel çalışmaların da internet ortamında hızla yayılabildiğini görüyoruz.
Viral Pazarlama ile Başarı Nasıl Sağlanır?
Viral reklamın başarıya ulaşması için doğru mesajın doğru hedef kitleye ulaşmasını sağlamaktır. Kurguyu hazırlarken bazı etkenler göz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin yayılma ortamı. Yani içeriğin hızlı yayılmasına elverişli olacak olan, geniş kitleler ile temas edilebilecek olan ve mesajları çok iyi ve anlaşılır bir şekilde taşıyabilecek olan ortam belirlenmelidir. Facebook, Twitter, YouTube, sözlükler, blogger siteleri gibi tüm dijital alanlar, hedef alanlarınız arasında yer alabilir.
Etkili ve Başarılı Bir Viral Pazarlamada Dikkat Edilmesi Gerekenler Noktalar
1- Hedef Kitlenize Yakın Olun
Hedef kitlenizi iyi tanıyın. Öyle ki, kendinizi o hedef kitlenin içindeymiş gibi hissedin. Kendinizi kullanıcının yerine koyun yani empati çok önemli. Örneğin kendinize “ben bu viral reklama maruz kalsaydım bu reklam hakkında ne düşünürdüm?” diye sorun. Bu reklamın hangi yönleri hoşunuza giderdi? Bir kullanıcı olarak bu reklamda sizi rahatsız eden bir nokta oldu mu? Böyle soruları kendinize sormanız, yani hedef kitle gibi düşünmeye çalışmanız çok önemli. Çünkü bunu yapmak başarıyla sonuçlanır.
2- Doğru Kanalı Belirleyin
Sosyal medya platformlarının sayısı gün geçtikçe artıyor. Çoğu insan Instagram kullanıyor olsa da, hala binlerce insan Facebook’ta çok daha fazla vakit geçiriyor. Kısacası, her kullanıcı her ortamda aktif olarak yer almayabiliyor. Bundan dolayı internette hangi iletişim kanalının sizin için en doğru hedef kitleyi barındırdığını iyi analiz etmelisiniz. Yoksa hedef kitlenizin bulunmadığı ya da az bulunduğu bir ortamda yapacağınız viral reklamın size katkısı olmayacaktır.
3- Dürüst ve Güvenilir Olun
Viral reklamlar aracılığıyla bir nevi tüketiciler markaları sahiplenmiş oluyorlar. Dolayısıyla, güven konusunda ortaya çıkacak aksi bir durum, markanın imajını oldukça kötü bir şekilde etkileyebilir. Yani ürünün özelliklerinin ne derece doğru yansıtıldığı çok önemlidir! Dolayısıyla dürüstlük ve tutarlılık çok önemlidir. Aksi takdirde tüketici olumsuz geri dönüş almanın ötesinde, tüketicinin güvenini kaybetmiş olursunuz.
4- Reklam içeriğinin ana hatlarını belirleyin
Viral reklam çalışmalarında reklamın bir anlamda iskeletini oluşturmanız faydalı olacaktır. Başka sözlerle çalışmayı ana hatları ile belirleyin. Bu sayede pazarlama kampanyasının ana konusu, yayılma ortamı ve hedef kitle gibi konuları belirleyebilirsiniz.
5- Influencer ile çalışacaksınız, seçici olun
Viral pazarlama için çalışmak istediğiniz ünlü kişiyi seçerken özen göstermeniz önemlidir. Çünkü kampanyanızın yükselişe geçmesi ya da dibe vurması konusunda seçtiğiniz kişinin etkisi yüksek olacaktır. Bildiğiniz gibi önceden viral reklam için seçilen kişiler genellikle fenomenlerdi. Bu yöntem hala etkili olsa da, ürün hakkında verilen bilgilerin her zaman doğru olmaması yüzünden artık kullanıcı gözünde pek inandırıcılığı kalmamış durumdadır. Tüketicilerin ürünü satın alıp almama konusunda verecekleri karar ile ürünü sunan kişinin nasıl biri olduğu arasında doğrudan bir bağlantı var. Seçilen influencer, insanların sevdiği biri mi? Dikkat çeken veya eleştirilen olumsuz davranışları var mı? Artık tüm bunları göz önünde bulundurmak gerekiyor çünkü günümüzde neredeyse her “ünlü” influencer olarak reklam veriyor. Dolayısıyla seçici olmak markanızın kalitesini ve güvenilirliğini korumak için önemli. Aksi takdirde bu davranışlar kullanıcılar tarafından sizin markanıza mal edilebilir. Bundan dolayı tercihlerinizi doğru yapmalısınız.
Viral Pazarlamanın Sunduğu Avantajlar Nelerdir?
Etkili bir pazarlama stratejisi olan viral pazarlama, doğru uygulandığı takdirde reklamı verilen markaya birçok avantaj sağlar. Hedef kitleye ulaşma ve içeriğin hızlı yayılması konusunda önemli bir yere sahip olan viral pazarlamanın marka ve firmalara sunmuş olduğu temel avantajlar şunlardır:
Viral pazarlama işletmelerin maliyetlerini azaltır. Viral reklamlar tüketiciler tarafından daha ılımlı karşılanmaktadır. Yani ücretli reklamlara ya da kitlesel bir reklama kıyasla viral reklamlar daha kabul edilebilir bir yapıdadır. Viral reklamların kitlelere ulaşması daha kolaydır. Böylelikle benzer ilgi alanlarına sahip olan kişilerin, mesajı okuma ihtimali daha yüksektir.
