Girişimcilik, bir fikir ile ortaya çıkar ve sonucunda bir ürün sunar. Bu ürünü yatırımcı tarafından destek alır hâle getirmek için bazı kriterler vardır. Bu kriterlerden biri ise ölçeklendirilebilirliktir.
Ölçeklenebilirlik günümüzde girişimcilik ile ilgilenen herkesin az veya çok duyduğu bir kavramdır. Girişimlerin kaderi ve ölçeklenebilirlik potansiyeli, girişimin ilk adımlarında kendini ortaya çıkartır. Ölçeklenen bir sistem, artan kapasite kullanımıyla performansında düşüş yaşamadan yükselerek devam edebilecektir.

Ölçeklenebilirlik kavramını açıklamadan önce “Ölçek ekonomileri nedir?” ve “Ölçek ekonomileri ne için kullanılır?” başlıklarını anlamamız gerekmektedir.

Ölçek Ekonomileri Nedir?

“Firma büyüdükçe, mâliyet düşer.”

Sanayi Devriminin ilk yıllarından itibaren imalat sanayilerin küçük ölçekli firmalar yerine büyük fabrikalara geçilmiştir. Bu sayede büyük firmaların daha az maliyet ile üretim yapabildiği anlaşılmıştır.

Bir firma büyüdükçe ve üretimi arttıkça; daha fazla emek, hammadde ve makine kullanır. Böylece, fabrikanın daha fazla oranda toplam maliyeti oluşmaktadır. Aynı zamanda  fabrikanın daha düşük maliyeti olduğu için, daha fazla üretim yapma şansına sahiptir. Ortalama maliyette oluşan düşüş, “ölçek ekonomileri” olarak adlandırılır.

Ölçek Ekonomileri Ne İçin Kullanılır?

Ölçeklenebilir bir firma, ölçek ekonomilerinden faydalanabilir ve üretimini hızlı bir şekilde artırabilir. İster finansal bağlamda, ister iş stratejisi bağlamında olsun, bir şirketin, artan üretimle karşı karşıya kaldığında yapısı veya mevcut kaynakları tarafından engellenmeden büyüyebilme yeteneğini, ölçek ekonomileri sayesinde kullanabilir.

Teknolojinin gelişmeye devam etmesi; firmalara müşteri edinme, pazar paylarını genişletme ve ölçeklendirmeyi kolaylaştırması gibi faktörler açısından fayda sağlamıştır. Ve böylelikle ölçeklenebilirlik fikri son yıllarda gittikçe daha önemli hale gelmiştir.

Ölçeklenebilirlik Nedir?

Ölçeklendirilebilirlik, bir firmanın, kendi üretim sistemine ek kaynaklar ekleyerek, artan miktarda işini yürütme kabiliyetidir. Ekonomik bağlamda,  bir şirketin artan kaynakları göz önüne aldığımızda satışları artırabileceğini ima eder.

Bir sistemin istek sayısı ve veri sayısının artması durumunda aksaklık yaşamadan sistemin büyütülebilmesidir. Tam tersi bir durumda ise sistemin aksaklık yaşamadan küçültülebilmesidir.

 

Bir Girişim Nasıl Ölçeklenir?

Bir girişimin ölçeklenme kabiliyetinin olması, o girişimin sürdürülebilirliğini artıran bir durumdur.

Startup Professionals’ın, CEO’su Martin Zwilling, girişimini ölçeklenebilir kılmak isteyen girişimcilere birkaç ipucu vermektedir;

Çalışan Bir İş Modeli Sağlamak

Ürününüz ne kadar iyi olursa olsun, ücreti karşılığında nasıl bir hizmet alacağını modelleme ile göremeyecek bir yatırımcı kesinliği belli olmayan bir girişime yatırım yapmak istemez. Bu sebeple en yalın haliyle doğrulama yapılabilecek bir model oluşturun.

Güven Veren Bir Ekip Kurmak

Direkt olarak işin içinde olmadığınızda bile işleri yürütebilecek bir ekibiniz yoksa, girişiminizi daha ileriye götürecek çalışmalara zaman ayıramazsınız. Bu durum ise projenizi ölçeklendirilebilir bir girişim olmaktan uzaklaştırır.
Ancak stratejik olarak bir önem taşımayan işleri içerde çözmeye çalışmak zaman ve maliyet kaybı yaratır.

Pazarlamada Net Olmak

Düşük maliyetli ve yüksek sürümlü ürünlerde kulaktan kulağa pazarlama yöntemleri sürdürülebilir değildir. Doğrudan pazarlama yöntemlerine yönelmemek gerekir. Ağır pazarlama yöntemini belirleyip, mümkün olan her kanaldan müşteriye ulaşmayı sağlamamız gerekir.

Otomasyon kullanmak

Asgari çalışan yaklaşımıyla iş gücü ve efora dayanan bir sistem yerine üretime otomasyonlarına ve güvenilir işlem teknolojilerine yönelmek ölçeklendirilebilirlik açısından önemlidir. Çalışanları, sınıf eğitimi yerine videolu eğitim ile eğitmek bile büyük bir kazanç sağlayacaktır.

Doğru Yatırımcı Seçmek

Yatırım almak demek, yatırımcıları girişime ortak etmek anlamına gelir. Bu sebeple yatırımcıların uzmanlığı ve tecrübesi ölçeklenme konusunda önem taşır.

Büyüme Potansiyelini Göz Önünde Bulundurmak

Eğer iş modeliniz sürekli bir büyüme potansiyeline sahip görünmüyorsa ölçeklendirilebilir değildir. Tüm müşterilerin sorunlarını çözmek yerine  gelişmeyi hedefleyen bir yol izlemek gerekir.

Kısaca özetlemek gerekirse; öncelikle girişiminizi hayata geçirirken iyi bir planlama ile ilerlerlemeniz gerekiyor. İlk hamleler ölçeklendirilebilirlik açısından sağlam ipuçları veriyor. İlk adımları kontrollü attıktan sonra ise projenizin ölçeklendirilebilir olmaması için bir sebep bulunmuyor.

Martin Zwilling’in verdiği bu önerilere ek olarak verebileceğimiz diğer öneriler ise şunlardır;

Karşınıza çıkacak riskleri sıralamak

Her şeyi mükemmel yapsanız bile her zaman bir risk olacaktır. Elinizde olmayan bazı sebeplerden dolayı işleriniz aksayabilir. Bunları bile göz önünde bulundurarak kendinize bir yol haritası çizmeniz önemlidir. Her türlü duruma karşı hazırlıklı olmalısınız. Bunun dışında kalan piyasa riskleri, göz önünde bulundurarak tüm süreci kontrol etmelisiniz.

Büyüme yol haritanızı çizmek

Belirli hedefler oluşturup, bu hedeflere karşı ilerlemek sizi ve işinizi daha iyi yerlere götürecektir. Planlı bir şekilde hareket eden yatırımcılar, tabii ki de size yatırım yapmayı tercih edecektir. Ve işte büyüme yol haritanızda bir adım daha ileri gittiniz!

Sürdürülebilirlik ve Ölçeklenebilirlik Arasındaki İlişki

İş modelini geliştirme yolunda birçok kavramla karşılaşıyoruz . Önemli olan bu kavramları ve metotların neleri kapsadığını ve spesifikleştiğini anlamaktır . Daha sonra yapmanız gereken , bu metotların sizin iş modeliniz için en iyi uygulama şeklini tespit ederek bir yol haritası çıkarmaktır . Ölçeklenebilirliğin ne kadar kilit ve önemli olduğunu yukarıda size anlattık . Sürdürülebilirlik kavramının akla ilk getirdiği terimler ölçeklenebilirlikle bağdaşabilir. Fakat aralarındaki bağlamı iyi çözümlemek iş modelinizi daha net bir doğrultuda yürütmenizi sağlar.

Sürdürülebilirlik Nedir ?

Sürdürülebilir girişimcilik ,  fikir sahibi olmakla başlar ancak bununla bitmez.  Planlı , programlı hareketler ve küçük ama sağlam adımlarla ilerlenerek bir değer yaratılmasıyla mutlaka devam ettirmeliyiz. Bununla birlikte elde edilecek sonuçlar ve tecrübeyle yeni fikirlerin önünü açmalıyız ve tek bir fikir yerine birbirine bağlı birçok fikri değerlendirerek hareket etmek girişiminize yardımcı olur. Tek bir alana ya da yönteme odaklanmak sizi ve girişiminizi kısırlaştırabilir. Ve gelecek vaat eden bir girişim sıfatından alıkoyar. Çalışma ortamında kendinizi geliştirme motivasyonunuz olması ve ekibinizdeki kişilerin bunu bilmesi işinizi kolaylaştıracaktır . Böylece değişen dünyaya ayak uydurabilir hale gelirsiniz ki bu da size sürdürülebilirlik getirir.

Sürdürülebilirlik ve Ölçeklenebilirlik

Ölçeklenebilirlik yukarıda yazılanlardan çıkarabileceğimiz üzere bir kaç temel noktalar üzerinden tanımlanmakta. Bu noktalardan ilki “tekrar edilebilir kazanç stratejisinin güçlüğü” ; hem girişimin potansiyel büyüme ihtimaline karşı hazır olmasını içeriyor ki bu da aslında girişiminizin olası her türlü durumda sürdürülebilir kalmasıyla ilgili. Diğer bir nokta “kar marjı ve ekonomi ölçeği” ; girişiminizi ölçeklenebilir kılmak için kar etmeniz gerektiğini ve ekonomik büyümenizin önemini gösteriyor. Bu noktada girişimin sürdürülebilir olması için işlevlerini yerine getiriyor olması konularında örtüşmekteler. Özetle bu iki kavram eş anlama gelmemekle birlikte birbirinden bağımsız da değiller.

Girişimcilikte Sürdürülebilir Rekabet

Her girişim kurulurken rakiplerinden farklı olabilme, yeni bir şeyler sunabilme duygusu ile oluşur. Bunun en önemli nedeni kar elde etme ve sonrasında da  pazardaki payını arttırma düşüncesidir. Rakipleri tanıyabilmek için işe iyi bir rakip analizi yaparak başlamak gerekir. Bu aşamadan sonra istenilen sonuca ulaşmanın yolu ise sürdürülebilir rekabetten geçmektedir. Bir girişimin benzer sektördeki diğer bir girişime göre daha uzun süre performans gösteriyor oluşu sürdürülebilir rekabet üstünlüğüyle açıklanmaktadır.

Sürdürülebilir Rekabet Nedir?

Sürdürülebilir rekabet,  alternatif hizmetler ile kıyaslandığında tercih edilebilirliğinde sürekliliği sağlamaktır. Böylece, rakiplerine kıyasla uzun vadede daha yüksek kazanç elde edebilirler. Başarılı girişimlerin arka planında akıllıca kurgu edilmiş iş planı ve bunun sonucunda oluşan rekabet avantajı vardır. Rekabet avantajı yaratabilmek için dikkat etmek gereken bazı unsurlar vardır. Akıllara ilk olarak ürün niteliği gibi etkenler gelse de değer yaratma süreci göz ardı etmemek gereken etkendir. Günümüz koşullarına baktığımızda değer yaratmanın en az maliyet-kazanç hesabı kadar önemli olduğunu görmekteyiz. Sebebi ise duyguların insanları harekete geçirici özelliğinin olmasıdır. Bu duruma hepimiz çevremizde veya kendi hayatımızda rastlayabiliriz. Bu yolda istediğimiz sonuca ulaşmak için en iyi yaklaşım ise iç girişimcilik anlayışıdır.

İç Girişimcilik Nedir?

İç girişimcilik, klasik girişimcilik anlayışına benzer olsa da ayrıldıkları ufak bir nokta vardır. Var olan bir organizasyon içinde bulunulan girişimcilik faaliyetlerinin geliştirilmesi ve ilerletilmesi iç girişimciliği ifade eder. Buradaki ana nokta mevcut işletmede her açıdan yenilikler yapılmasıdır. Buna örnek olarak stratejide yapılan yenilenmeyi ya da organizasyon yapısındaki değişimi gösterebiliriz. Yeni pazar arayışları, yeni fırsatları kovalama, yeni ürün ve hizmetlerin gelişimi ya da mevcut olanın iyileştirilmesi ölçeklenebilir girişimi de destekleyici niteliktedir. Sürekli gelişen ve değişen bir dünya düzeni içerisinde bulunmamızdan ötürü iç girişimcilik anlayışı bir girişimin uzun ömürlü olmasında oldukça önemlidir.

İlginizi çekebilir: Kendi İşimi Kurmak İstiyorum Diyenler İçin Uzmanından 15 Öneri

Girişimlerde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

İş Kolunu Doğru Analiz Etmek

Başarılı bir girişim sahibi olmak, iyi bir iş fikrini ve pazarı doğru analiz etmeyi gerektirir. İçinde bulunduğunuz sektörü bir girişimci olarak iyi takip etmelisiniz. Sektör ilişkilerini analiz etmek ve pazardaki yeni fırsatları görmek size yeni ürünler veya hizmetler hakkında da ilham verebilir.  İş planınızı mevcut gerçekler ve olasılıklar üzerinden yapmalısınız.

Özgün Olmak

Her şeyde olduğu gibi girişimlerde de mutlaka özgün olmak gerekmektedir. Eğer bir başka girişimi taklit ederseniz, taklit ettiğiniz şeyin gerçekten de başarılı olduğunu ve ona rakip olamayacağınızı gösteriyorsunuz demektir. Kendinize rakip gördüğünüz kişilerden farklı bir şekilde girişiminizi konumlandırırarak, özgün bir içerik bulmalısınız. Örneğin rakibiniz “Bu ürünü en lezzetli şekilde biz veriyoruz” diye kendini lezzet anlamında konumlandırılmışsa yani lezzet konusunda sektörde akla ilk gelen ürün onların ürünüyse, siz kendinizi başka bir kategoride konumlandırmalısınız. Bu kategori hız anlamında veya fiyat anlamında olabilir.

Teknoloji

Girişimizin fark yaratacak bir teknoloji üretip üretmediği , ileride teknoloji üretiminde ortaya çıkabilecek durumların olasılığı en önemlisi de müşteriler için üründe teknolojinin öneminin boyutu girişiminiz için önemli konulardır.

İlginizi çekebilir: teknolojinin girişimdeki yeri  

Uygunluk

Girişiminizdeki kişilerin üzerinde çalıştığı alan hakkında ne kadar bilgi sahibi olduğu , değişimlere ve temel konularına hakim olmaları ve tabi ki bu iş için yeterli motivasyonlarının olup olmaması büyük önem taşımaktadır. Ekip üyelerinin gelecekte ihtiyaç duyulabilecek kriz anlarında, fayda sağlayabilecekleri networklerinin olması da yabana atılmayacak kadar önemli durumdadır.

Zamanlama

Zamanlama; girişiminiz, ürününüz/ hizmetiniz, network kitleniz ve hatta yatırımcılarınız ne kadar iyi olursa olsun sizi başarısız kılabilecek bir etken olabilmektedir. Yol haritanızın bulunduğunuz pazarla uyumlu olması ve pazarın bu girişimlere hazır olması başarıya kavuşmanızda önemli rol oynamaktadır.

İlginizi çekebilir: Growth Hacking Nasıl Yapılır?